Volgens onderzoek van het Centrum Seksueel Geweld zitten er in iedere basisschool klas gemiddeld twee kinderen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik. De cijfers van leerlingen in het voortgezet onderwijs zijn nog hoger. Zeker is dat 85% van de plegers van seksueel misbruik een bekende is. Iemand die we vertrouwen. Zoals een vader of moeder, broer, oom of tante, een opa, een oppas, huisvriend, buurtgenoot, sportcoach of leerkracht. Opvallend is dat veel misbruikte leerlingen geen signalen laten zien. Ze leiden, vaak vanuit loyaliteit, een dubbelleven om maar zo gewoon mogelijk over te komen.
Onderwijs heeft een bijzondere opdracht en uitdaging om zoveel als mogelijk leerlingen te signaleren die te maken hebben met seksueel misbruik. Op welke plek dan ook, op welke leeftijd dan ook, in welke vorm dan ook. Begeleiders in het onderwijs moeten daarvoor toegerust zijn, ook in hun contacten met externe hulpverlening.
Wat is het programma van deze Masterclass?
Een contextuele kijk op seksueel misbruik
Hoe kijken we vanuit de relationele ethiek aan tegen seksueel misbruik? Wat betekent bijvoorbeeld het geschonden vertrouwen? Welke beschadigingen binnen de familiebanden vinden plaats, of hebben vaak al intergenerationeel plaatsgevonden? En wat is de bijzondere moeilijkheidsgraad als het seksueel misbruik plaatsvindt binnen het gezin van herkomst?
Herkennen en signalen
Begeleiders moeten in staat zijn om de signalen te herkennen die kunnen wijzen op seksueel misbruik. Vooral omdat bekend is dat leerlingen het misbruik vaak verbergen achter een masker, gevormd door schaamte, schuld en loyaliteit. Vaak is internaliserende problematiek een eerste aanwijzing dat er op bronniveau een grote onbalans is.
Het eerste gesprek na vermoedens
Hoe raak je in hemelsnaam in gesprek met een leerling van wie je vermoedt dat er sprake is van seksueel misbruik? Welke weerstanden zijn er bij jezelf als begeleider? Wat is je mandaat binnen school? Hoe zit het met de leeftijdsverschillen? Welke vaardigheden zijn specifiek belangrijk in zo’n eerste gesprek? En hoe beëindig je zo’n gesprek?
Praten met ouders
Kan het nog moeilijker? Maar vanuit het concept van de dynamische driehoek is het noodzakelijk dat er bij een vermoeden van seksueel misbruik gesproken wordt met ouders. Hoe doe je dat, hoe nodig je hen uit? Waar vindt het gesprek plaats? Hoe houd je rekening met loyaliteiten wanneer het seksueel misbruik wordt gepleegd door een gezinslid of familielid?
Melden van seksueel misbruik buiten school
Mensen weten de weg naar het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) steeds beter te vinden. Toch zijn de drempels voor derden om vermoedens van seksueel geweld daadwerkelijk te melden hoog. Het AMK onderzoekt meldingen van seksueel geweld. Wanneer ga je melden? Wat is hierbij de functie van Veilig Thuis? Moet de school seksueel misbruik eigenlijk wel melden en aangeven?
Begeleiden van leerlingen die seksueel zijn misbruikt
Vaak zal begeleiding plaatsvinden buiten school door externe hulpverleners. Maar een leerling blijft op school. Hoe begeleid je zo’n leerling na een verwijzing? Wat hoort nog binnen de pedagogisch-didactische context van een school? Wat is het verschil tussen begeleiding en therapie? En hoe verwijs je eigenlijk?
Masterclass ‘Seksueel misbruikte leerlingen’
dinsdag 13 mei 2025 in Zaltbommel
10.00 uur – 16.00 uur
Begeleiding: Ard Nieuwenbroek
De kosten bedragen € 395,00 per deelnemer, dat is inclusief koffie/thee, lekkers en een heerlijke lunch.
